Κάπως περίπου σαν τη γνωστή διαφήμιση μπαταρίας, όταν οι άλλοι σταματούν να παίζουν μπάλα στις γιορτές, οι Άγγλοι συνεχίζουν, συνεχίζουν, συνεχίζουν... Και στο τέλος, είναι αυτοί που κερδίζουν.
Ειδικά τις μέρες των γιορτών, ζηλεύω τους Άγγλους και τη δύναμη των ποδοσφαιρικών τους παραδόσεων. Οι άνθρωποι πουλάνε ποδόσφαιρο πολύ καλά και, φυσικά, δεν διακόπτουν τα πρωταθλήματά τους αυτές τις μέρες, που καταναλώνουμε όλοι κάτι παραπάνω από τα συνηθισμένα. Tην ώρα που σε ολόκληρη την Ευρώπη τα πρωταθλήματα σταματούν για να κάνουν Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά με τις οικογένειές τους οι παράγοντες, οι προπονητές και οι ποδοσφαιριστές, οι Άγγλοι όχι μόνο δεν διακόπτουν, αλλά παίζουν και παραπάνω! Συνηθίζουν, μάλιστα, να διοργανώνουν δύο αγωνιστικές πρωταθλήματος μέσα σε τρεις μέρες: Παρασκευή τη μία και Κυριακή την άλλη.
Έψαξα κάποια στοιχεία για το πώς είχαν πάει εισπρακτικά αυτές οι αγωνιστικές πέρυσι και έμεινα άφωνος. Πέρυσι, τον αγώνα της Άρσεναλ με την Πόρτσμουθ στο γιορτινό Λονδίνο παρακολούθησαν πάνω από 60 χιλιάδες άνθρωποι. Στο ντέρμπι του Λονδίνου Φούλαμ-Τσέλσι δεν έπεφτε καρφίτσα και το ματς ήταν sold out από μέρες. Το θριαμβευτικό πέρασμα της Λίβερπουλ από το Σεν Τζέιμς Παρκ του Νιουκάσλ χειροκρότησαν 57 χιλιάδες ποδοσφαιρόφιλοι και το Ολντ Τράφορντ ήταν κατάμεστο για δυο σερί ματς για να γιορτάσει Χριστούγεννα με την πρωταθλήτρια Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Οι άνθρωποι ζουν για το ποδόσφαιρο και αυτό φαίνεται ειδικά αυτές τις μέρες. Ενώ οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι διακόπτουν, αυτοί μαζί με τα παιδιά τους γεμίζουν τα γήπεδα. Και μην νομίζετε ότι βοηθά κι ο καιρός, ίσα ίσα. Στο Λονδίνο, έχει συνήθως αυτόν τον καιρό τρεις έως έξι βαθμούς Κελσίου, στο Νιουκάσλ η θερμοκρασία πέφτει κάτω από το μηδέν, στο Μάντσεστερ επικρατεί παγωνιά και, παρόλα αυτά, πέρυσι τα ματς της Γιουνάιτεντ ήταν και βραδινά. Αν αγαπάς τη συνήθεια που λέγεται γήπεδο, αυτά είναι λεπτομέρειες. Άσε που το να παρακολουθείς το ματς με κουβέρτες είχε και έχει πολύ πλάκα!
Στην Αγγλία, αυτή η συνήθεια είναι λατρεία· στη Νότια Ευρώπη είναι δύσκολο να το πεις αυτό. Οι Ισπανοί και οι Ιταλοί, για να τονώσουν το ενδιαφέρουν του κοινού για ποδόσφαιρο μέσα στις γιορτές, πιλοτάρουν τις κληρώσεις και φέρνουν συχνά πυκνά ένα μεγάλο ντέρμπι πριν από τα Χριστούγεννα. Φέτος, η Μπάρτσα με τη Ρεάλ έπαιξαν τέλος Νοεμβρίου και η Γιούβε με την Ίντερ την πρώτη εβδομάδα του Δεκέμβρη. Μετά, για μία ή δύο εβδομάδες διακόπτουν, όχι γιατί τους πιάνει ο πόνος για τους καταπονημένους ποδοσφαιριστές, αλλά γιατί δεν υπάρχει διάθεση του κόσμου να πάει στο γήπεδο τέτοιες μέρες. Τα προγράμματα των πρωταθλημάτων τα καθορίζουν οι αγορές.
Γιατί παίζουν μπάλα χριστουγεννιάτικα στην Αγγλία; Γιατί εκεί η ποδοσφαιρική αγορά υπάρχει και λειτουργεί, ενώ στις υπόλοιπες χώρες απλώς κρατιέται λίγο στα πόδια της για να μην καταρρεύσει.
Στην Αγγλία, η ποδοσφαιρική αγορά υπάρχει και λειτουργεί· στις υπόλοιπες χώρες απλώς κρατιέται λίγο στα πόδια της για να μην καταρρεύσει. Ο Κέινς, που στις μέρες μας έγινε αρκετά επίκαιρος και ξανά λίγο της μόδας εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, έλεγε ότι ένα μπουκάλι νερό έχει διαφορετική τιμή αν το αναζητάς στην έρημο και διαφορετική αν το αναζητάς δίπλα από τους καταρράκτες. Το ορθό αυτό παράδειγμα για τη σχετικότητα των τιμών δεν βρίσκει εφαρμογή στην αγορά του αγγλικού ποδοσφαίρου. Τα ματς μεταδίδονται από την τηλεόραση και είναι πάντα πολλά, τα εισιτήρια έχουν ακριβύνει, ο βαρύς χειμώνας σίγουρα δεν βοηθά, κι όμως, σε πείσμα των συνθηκών, χριστουγεννιάτικα στα βρετανικά γήπεδα επικρατεί το αδιαχώρητο! Γιατί; Προφανώς, γιατί η αγάπη του κόσμου για την μπάλα είναι ασύγκριτα μεγαλύτερη από οπουδήποτε αλλού στην Ευρώπη. Αυτή δε η αγάπη δεν έχει να κάνει με επιτυχίες ή αποτυχίες, αλλά σχεδόν αποκλειστικά με παραδόσεις· το πέρασμα από το γήπεδο αυτές τις μέρες ισοδυναμεί με παρουσία σε χριστουγεννιάτικη γιορτή. Επιβάλλεται να κάνεις Χριστούγεννα με ό,τι αγαπάς και φυσικά και με την ομάδα που αγαπάς, ακόμα κι αν καμιά φορά σε πληγώνει.
Δεν επιχειρώ κάποια υπόγεια σύγκριση με τα δικά μας, δεν έχει, άλλωστε, νόημα. Η προσφορά της ποδοσφαιρικής Ελλάδας στις χριστουγεννιάτικες γιορτές ήταν τα περίφημα τουρνουά των Χριστουγέννων, τα οποία ευτυχώς σταμάτησαν. Τα διοργάνωναν οι ελληνικές ομάδες τέτοιες μέρες, έφερναν εδώ κάτι τελειωμένους και τους φλόμωναν στα γκολ ώστε να μπορούν να γράφουν οι εφημερίδες της εποχής πως, αν οι ομάδες μας έπαιζαν τον Δεκέμβρη στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις κι όχι τον Σεπτέμβρη, που είναι ανέτοιμες, θα κάνανε μεγάλα πράγματα! Καθώς η χώρα σιγά σιγά ωρίμασε, σταμάτησαν και αυτού του τύπου οι θλιβερές ιστορίες. Τώρα, το πολύ να στήσουν χριστουγεννιάτικα κανένα ματς για το Στοίχημα, όχι όμως και ολόκληρο τουρνουά.
Φέτος, το Πρωτάθλημα θα διακοπεί. Καλύτερα, θα 'λεγα. Κυρίως γιατί όλοι έχουν ανάγκη από λίγη περισυλλογή...
