Όσοι ασχολούνται με το τρέξιμο τον θεωρούν ως ένα από τους σπουδαιότερους δρομείς μεγάλων αποστάσεων που έχει βγάλει αυτός ο πλανήτης, μακράν από τους υπόλοιπους συναθλητές του σε ολόκληρη την ιστορία του αθλήματος. Ο λόγος για τον Χαϊλέ Γκεμπρεσελασιέ που γεννήθηκε στις 18 Απριλίου του 1973 στην επαρχία Αρσί της Αιθιοπίας και έχει άλλα δύο αδέλφια, τον Τεκέγιε και τον Μπελάι που είναι και αυτοί δρομείς μεγάλων αποστάσεων. Ο ίδιος έχει δηλώσει αρκετές φορές ότι ασχολήθηκε με τον αθλητισμό διότι ήθελε να μοιάσει στους συμπατριώτες του Αμπέμπε Μπεκίλα και Μίρουτς Γίφτερ που έχουν αφήσει εποχή στο άθλημα με πολλές και σημαντικές επιτυχίες σε Παγκόσμια Πρωταθλήματα και Ολυμπιακούς Αγώνες.
Το ξεκίνημα της αθλητικής του καριέρας ήταν σε μικρή ηλικία καθώς έπρεπε επί καθημερινής βάσης να διανύει 10 χιλιόμετρα για να πηγαίνει από το σπίτι στο σχολείο.
Το 1992 σε ηλικία 19 ετών έκανε αισθητή την παρουσία του σε αγώνες κερδίζοντας το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Νέων στη Σεούλ στα αγωνίσματα των 5 και 10 χιλιάδων μέτρων ενώ έναν χρόνο μετά κερδίζει το αργυρό μετάλλιο στα 5.000 μέτρα και το χάλκινο στα 10.000 στο Αφρικανικό Πρωτάθλημα και το χρυσό στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Στουτγκάρδης στα 10.000 μέτρα κάτι που επαναλαμβάνει και το 1995 στο Παγκόσμιο του Γκέτεμποργκ.
Το όνομά του έχει αρχίσει σιγά σιγά να γίνεται γνωστό στον κόσμο και το 1996 στην Ολυμπιάδα της Ατλάντα ανεβαίνει στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου στο αγώνισμα των 10 χιλιομέτρων με επίδοση 27.07.34 που αποτελεί και ολυμπιακό ρεκόρ. Από κει και πέρα η πορεία του εξελίσσεται ικανοποιητικά μιας και ο Γκεμπρεσελασιέ δίνει το παρών σε κάθε μεγάλη διοργάνωση κερδίζοντας πολλά μετάλλια. Το δεύτερο χρυσό μετάλλιο ήρθε στο Σίδνεϊ το 2000 τρέχοντας την απόσταση των 10 χιλιομέτρων σε 27.18.20.
Γνωρίζοντας πλέον ότι έχει καθιερωθεί στη συνείδηση του κόσμου αποφασίζει να ασχοληθεί και με τον μαραθώνιο λαμβάνοντας μέρος σε πολλές χώρες. Το 2002 είναι η πρώτη φορά που αποφασίζει να τρέξει σε μαραθώνιο στο Λονδίνο όπου καταλαμβάνει την τρίτη θέση, κάτι που δεν του άρεσε τόσο πολύ μιας και είχε συνηθίσει να βγαίνει πρώτος. Τρία χρόνια αργότερα παίρνει μέρος στον Μαραθώνιο του Άμστερνταμ όπου τερματίζει στην πρώτη θέση.
Κάθε αθλητής όμως δεν αρκείται μόνο στη κατάκτηση μεταλλίων διαφόρων χρωμάτων σε μεγάλες διοργανώσεις όπως Παγκόσμια Πρωταθλήματα και Ολυμπιάδες. Θέλει συν τοις άλλοις να γραφτεί στην ιστορία του αθλήματος και για τα ρεκόρ του. Έτσι ο «Γκεμπ» όπως συνηθίζουν να τον αποκαλούν χαϊδευτικά οι φίλοι του καταρρίπτει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο. Συγκεκριμένα σπάει το ρεκόρ στα 5 χιλιόμετρα ούτε μία, ούτε δύο φορές αλλά εφτά ενώ ακόμα έχει καταρρίψει 4 φορές το παγκόσμιο ρεκόρ και στο αγώνισμα των 10 χιλιομέτρων .
Το 2006 μετέχει στο μαραθώνιο της Αριζόνα απόστασης 25 χιλιομέτρων τον πρώτο επί Αμερικάνικου εδάφους κερδίζοντας άνετα με νέο ρεκόρ και το 2007 κάνει το ντεμπούτο του στον περίφημο μαραθώνιο της Νέας Υόρκης κερδίζοντας τον ημιμαραθώνιο.
Την επόμενη χρονιά και ενώ όλοι περιμένουν να δώσει το παρών στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου εκείνος αρνείται να λάβει μέρος λόγω της υψηλής ατμοσφαιρικής μόλυνσης στην πόλη.
Η ζωή του μεγάλου δρομέα μεταφέρεται και στην έβδομη τέχνη όταν πρωταγωνιστεί σε ταινία με θέμα τη ζωή και την καριέρα του. Ο ίδιος δηλώνει όπου βρεθεί και όπου σταθεί ότι όταν τερματίσει την καριέρα του θα ασχοληθεί με την πολιτική. Στις 8 Νοεμβρίου του 2010 ο Αιθίοπας αθλητής σε συνέντευξη τύπου που έδωσε τόνισε ότι αποχωρεί από την ενεργό δράση αλλά αυτή του η απόφαση δεν κράτησε για πολύ μιας και μια εβδομάδα μετά ανακοίνωσε ότι θα παραμείνει στους αγωνιστικούς χώρους τουλάχιστον μέχρι τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου το 2012. « Το τρέξιμο είναι μέσα στο αίμα μου και αποφάσισα να συνεχίσω να αγωνίζομαι. Όταν το γόνατό μου θα είναι σε καλύτερη κατάσταση, τότε θα αρχίζω να προετοιμάζω την επόμενη κούρσα μου» τόνισε μεταξύ άλλων ενώ αναφερόμενος στους λόγους που τον οδήγησαν στην απόφαση να αποχωρήσει είπε πως ήταν μια κακή αντίδραση έπειτα από μια απογοητευτική κούρσα.
